30 Ekim 1918
Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı’nı kaybedince İtilaf Devletleri ile bir antlaşma imzalamak zorunda kaldı. Bu antlaşmanın adı da Mondros Ateşkes Antlaşması’dır. İngilizlerin adına Antlaşmayı imzalayan Sir Arthur Calthorpe’dir. Osmanlı Devleti adına ise Bahriye Nazırı olan Rauf Orbay, Limni Adası’nın Mondros limanında, Agamemnon zırhlısında bu antlaşmayı imzalamıştır.
Maddeler:
- Boğazlar İtilaf Devletleri’nin eline geçecektir.
Yorum: İtilaf Devletleri İstanbul'u almak ve Anadolu-Rumeli bağlantısını kesmek istemişlerdir.
- Osmanlı ele geçirdiği savaş esirlerini koşulsuz şartsız İtilaf Devletleri’ne iade edecektir.
- Osmanlı ordusu derhal terhis edilecek ve sadece iç güvenliği sağlayacak kadar birlik bulunduracaktır.
Yorum: Osmanlı Devleti'ni savunmasız bırakmayı ve işgalleri kolaylaştırmayı amaçlamışlardır.
- Osmanlı Devleti’nin donanma gücüne el konulacaktır.
- İtilaf Devletleri, güvenliğinin tehdit edildiği herhangi bir yeri işgal edebilecektir. (7. Madde)
Yorum: İtilaf Devletleri bu maddeyle Osmanlı topraklarını işgale açık hale getirmek ve işgallere hukuki bir zemin oluşturmak istemişlerdir.
- Demiryolları ve limanlara el konulacaktır.
- Her türlü haberleşme ve ulaşım araçlarına el konulacak ve İtilaf Devletleri tarafından denetlenecektir.
Yorum: Buradaki amaç Türk halkının işgallere karşı direnmesini engellemektir.
- Toros tünellerine el konulacaktır.
- Doğu Anadolu’daki 6 ilde (Vilayet-i Sitte) karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu bölgeleri işgal edebilecektir. (24. Madde)
Yorum: İtilaf Devletleri bu madde ile Doğu Anadolu'da Ermeni Devleti kurdurmak istemişlerdir.
NOT:
- Mondros Ateşkes Antlaşması 25 maddeden oluşmaktadır.
- İtilaf Devletleri 7. Madde ile Osmanlı topraklarını işgale açık hale getirmeyi ve toprak bütünlüğünü bozmayı, 24. Madde ile de Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurdurmayı amaçlamışlardır.
- Osmanlı Devleti Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalayınca fiilen sona ermiştir.
- Limni Adası bugün Yunanistan’da yer almaktadır.
